Het ABC van gedragsverandering

Wat is het ABC model?

Het ABC model is een veelgebruikte tool voor gedragsverandering. Het helpt om afstand te doen van negatief denken, gevoelens en gedrag.

Onderdeel van van het ABC model, is het omgaan met cognitieve strategieën en gedragsstrategieën. Cognitieve strategieën kunnen worden gezien als leren identificeren hoe gedrag, overtuigingen en gedachten invloed hebben op hoe iemand zich voelt en hoe iemand denkt. Gedragsstrategieën hebben betrekking op het uitvoeren van acties zoals ontspanningsoefeningen, die op een positieve manier bijdragen aan hoe iemand zich voelt en hoe iemand denkt.

De ABC techniek is vooral geschikt voor mensen die van hun pessimistische denken af willen. De ABC methode is gebaseerd op hoe individuen bepaalde situaties ervaren of waarnemen. De manier waarop mensen denken heeft direct invloed op overtuigingen over toekomstige gebeurtenissen en persoonlijk geluk. Deze gedachten kunnen irrationeel zijn, wat vervolgens kan worden geëvalueerd met het ABC model.

Een persoon kan bijvoorbeeld boos zijn vanwege een bepaalde gebeurtenis. De kans is ongetwijfeld groot dat deze persoon een ander de schuld geeft van het feit dat hij of zij zich zo voelt. Dit is een typisch voorbeeld van hoe een individu irrationele gedachten kan hebben omdat de persoon zichzelf boos laat worden. Hoewel er een problematische situatie had kunnen ontstaan, bepaalt de manier waarop hiermee wordt omgegaan de huidige emoties en het gedrag van een individu.

ABC van gedragsverandering

A = Antecedenten: prikkels die aanzetten tot gedrag (uitlokken) 

B = Behavior: het gedrag zelf (gewenst of ongewenst) 

C = Consequenties: wat er na het gedrag volgt 

(E = opgebouwde eerdere ervaringen -> beïnvloeden gedrag)

Voorbeeld

1. Ik zie een flitspaal (prikkel voor gedrag) 
2. Ik rem af (gedrag) 
3. Ik krijg geen boete (consequentie: gedrag loont) 
4. Géén consequenties -> Dan loont hard doorrijden
                                              Remmen niet nodig
   Voet niet van gaspedaal
   Weer snelheid maken niet nodig
   Geen extra benzinekosten
   sneller op je bestemming

Ervaring: niet nodig om rekening met flitspaal te houden 

Meer flitspalen heeft geen zin! 

Gedrags-onderzoek

• 80% van gedrag wordt bepaald door wat er ná het gedrag gebeurt 
• 80% van de energie wordt gestoken in wat er vóór het gedrag gebeurt 

In de praktijk: 

• focus op antecedenten (voorschriften, instructies) 
• negatieve consequenties overheersen 

Herkenbaar? 

Consequenties het belangrijkste!

4 soorten consequenties:

Belonen:

krijgen wat je graag wilt hebben

• draaien aan de kraan -> water,
• groeten van een collega -> een groet terug

Dwingen:

onder dwang ontloop je de ongewenste situatie

• meest voorkomend, onbewust
• op tijd van huis om de file te vermijden
• werkoverleg bijwonen om gezeur van baas tevoorkomen

Straffen:

krijgen wat je niet wilt

• nadat je iets gedaan hebt
• een boete, een reprimande

Negeren:

iets niet krijgen dat je graag wilt

• komt vaak voor
• door de ander vaak niet onderkend
• je verwacht een compliment maar de baas vindt hetnormaal
  “Dat doe ik niet meer, ik ben gekke Henkie niet!” 

Straffen en dwingen minder effectief:

• werkt alleen bij regelmatig direct toezicht
• net genoeg doen om straf of dwang te voorkomen
• zetten geen stappen uit zichzelf meer
• heeft negatieve invloed op de sfeer

Belonen is het meest effectief:

• maatwerk (beleving verschilt per persoon)
• sociaal belonen is gratis (aandacht, compliment, waardering, etc)
• effect afhankelijk van verzadiging en gebrek aan

Alle gedrag dat aangeleerd is, mits degene gemotiveerd, is te veranderen!