Lijngericht eetgedrag is gebaseerd op homeostase, ofwel dat jouw lichaam in staat is zichzelf in balans te houden, ondanks de omstandigheden van buitenaf. Op het moment dat iemand zijn gewicht kunstmatig probeert omlaag te krijgen ontstaat er een conflict: onthouding en daar tegenover honger. Van de ene kant wil je afvallen maar je lichaam wil ook het lichaam weer in balans krijgen. Op het moment dat er toch wordt toegegeven aan de honger en “de controle wordt losgelaten”, wordt er vaak juist doorgeschoten; er wordt juist heel veel gegeten. Dit is ook de reden dat het zo sterk (en terecht) wordt afgeraden om aan een crash dieet te gaan: je lichaam gaat in verdediging en het is moeilijk de controle heel lang vast te houden. Andersom zie je ook hetzelfde: gewicht komt er meestal niet ineens met kilo’s tegelijk aan maar sluipt er langzaam in.
Lijngericht eetgedrag lijkt ook op een andere term in de psychologie:
ego depletion (zelfuitputting). Ego depletion houdt in dat we maar een bepaalde hoeveelheid mentale energie hebben om wilskracht of zelfcontrole uit te oefenen. Op een gegeven moment is die energie op en raak je de controle kwijt. Iemand die alsmaar bezig is met afvallen, lekker eten weerstaan, behoeftes onderdrukken, raakt mentaal uitgeput. Dan gaan de remmen los en kan een eetbui ontstaan. Of wanneer je met iets anders bezig bent wat al veel energie vergt wordt het veel moeilijker om je ervan te weerhouden die rol koekjes open te trekken die in de kast ligt.